آیا نیترات در محصولات كشاورزی بیش از حد مجاز است؟

 به گزارش پایگاه خبری تحلیلی اقتصاد بازرگانی؛ در پی انتشار گزارش هسته صنایع تبدیلی شورای پژوهشی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی فارس با توجه به لزوم آگاهی از میزان نیترات تجمع یافته در محصولات کشاورزی که به بررسی پژوهش‌های انجام شده و داده های منتشر شده در این خصوص به تفکیک استان بین سال های سال 1378 تا 1398 پرداخته است.
از رییس اتحادیه انجمن های علوم گیاه‌پزشکی ایران و مدیر قطب علمی ارگانیک در مورد چند برابر حد مجاز بودن نیترات در برخی محصولات کشاورزی سوال کردیم
محمدرضا رضاپناه در پاسخ خواستار مواجه عالمانه و موثر با بیش بود نیترات، برخی سموم شیمیایی و امثالهم بودند.  چرا که عدم انطباق با استانداردهای موجود و استانداردهای عالی یک مساله است و نبود سیستم مناسب برای تفکیک محصول آلوده با 90 درصد بدون مشکل، سبب می شود هزینه تولید و صادرات افزایش یابد و در رقابت با دیگرانی که این نظم را در کشور، اتحادیه یا منطقه خود فراهم کرده اند کم بیاوریم.
هر از چندگاهی در معرض اخبار آلاینده های شیمیایی در هوا، آب، محیط زیست، غذا، محصولات کشاورزی، حتی ظروف فلزی و غیرفلزی آشپزخانه و دیگر وسایل و تجهیزات پلاستیکی قرار می گیریم.  از طرفی آلاینده های مدرن نیز مطرح هستند، اما مخاطب این اخبار فقط مردم نباید باشند، بلکه مسئولین و علما نیز مخاطب هستند که چگونه از شر این آلاینده ها باید خلاص شد؟، ارزیابی کرد؟، تحلیل کرد؟، مدیریت کرد؟ و چگونه به رسانه ها باید کشاند؟
بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت میزان نیترات دریافتی روزانه بین صفر الی 3.7  میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن توصیه شده است.
غلظت نیترات در محصولات کشاورزی علاوه بر فاکتورهای ژنتیکی مانند نوع و گونه، به عوامل محیطی از جمله میزان نیتروژن خاک، شرایط کشت و انبارداری نیز بستگی دارند.
طی مطالعه صورت گرفته بر روی محصولات کشاورزی استان فارس، غلظت نیترات از 25.64 تا 1024.60 ppm متغیر بود. بطوری که از بین 22 نوع محصول جمع آوری شده، 45 درصد عدم انطباق با میزان نیترات تعیین شده توسط استاندارد ملی ایران مشاهده شد.
در استان فارس نمونه های شوید گشنیز و کاهو بیشترین میزان نیترات، فلفل سبز، بادمجان، سیب زمینی و تربچه سطح متوسط،  برنج و گندم کمترین میزان نیترات را نشان دادند.
مقایسه میزان نیترات محصولات مشابه کشت شده در مناطق مختلف کشور نشان داد که نمونه های کاهو، پیاز و خیار کشت شده در برخی مناطق با میانگین نیترات معادل 3909، 330، و 208.5  ppm بیشترین درصد عدم تطابق با استاندارد ملی را به خود اختصاص داده اند.
گزارش های نوبه ای از بیش بود نوعی سم شیمیایی در یکی از محصولات صادراتی و برگشت آن به کشور یا امحاء آنها نه تنها موجب دلسردی صادرکنندگان و تولید کنندگان خواهد بود بلکه حاکی از عدم وجود سیستم ارزیابی، مدیریت و تحلیل انواع آلاینده ها در کشور است.
امارات بعنوان مرکز صادرات مجدد و حتی بازار میوه و تره بار امارات به این سیستم مجهز شده و مانع از ورود محصولات با شائبه آلاینده است.  حتی گاه با مقاصد سیاسی نیز از این خلاء سیستم صادرات کشور استفاده می کنند و مانع از ورود برخی محصولات کشاورزی ایران می شوند، برای مثال بجای گوجه فرنگی بوشهر که با آفتاب درخشان تر تولید شده است و مزه بهتری دارد، از ترکیه و از مسیرهای دشوارتر وارد می کنند.  شایسته است در کشور با هماهنگی اتاق ها، وزارت خانه ها و سازمان های مربوط، در قالب آنالیز ریسک این ساختار ایجاد و نه تنها در سطح ملی بلکه در سطح منطقه ای فعال باشد و سطح زندگی و تعامل عالی و بایسته را برای کشور و منطقه رقم بزنند.
دکتر رضاپناه، عضو هیات رییسه پلتفورم فنآوری و نوآوری ارگانیک بین الملل (TIPI) اشاره داشت، این اقدام چند حسن دارد، از جمله اینکه دیگر نیاز به پرداخت هزینه آزمایشات سنگین برای اثبات بدون آلاینده بودن کمتر می شود و هزینه صادرات و تولید در این بازار پر رقابت کاهش می یابد.  چرا که کشور با ایجاد این سیستم نشان می دهد که دارای سیستم قابل قبول جهانی است و نیاز نیست وارد کننده، به حق یا ناحق بهانه گیری نماید و گواهی های متعدد را برای هر محصول مطالبه کند.  با استقرار این سیستم بین رشته ای در ورای سازمان های مدعی و مربوط، هم نظم آفرینی شایسته و در قالب سیستم بین المللی قابل قبول آنالیز ریسک شکل می گیرد، تضمین معنی پیدا می کند و خود به خود اعتبار صادرکننده و تولید کننده ایرانی بالاتر می رود و هزینه های آنها کمتر و کمتر
به نظر می رسد دوره سپردن چنین امور عالی و بین رشته ای به سازمان هایی که خود باعث ایجاد و توسعه این آلاینده ها شده اند و یا توجیه گر آن بوده و هستند گذشته است؟ نگذشته است؟
نظام تجارت جهان به سوی گواهی زدایی و مبارزه با تقلب سازمان یافته پیش می رود، افراد مسلط به آنالیز ریسک و موضوعات بین رشته ای را برای نظم آفرینی به هنگام در یابیم، شاید فردا دیر باشد.
محمدرضا رضاپناه، دانشیار موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور افزود: آنالیز ریسک شامل ارزیابی ریسک، مدیریت ریسک و ارتباطات ریسک به شمار می آید.  هر کدام از این ارکان به تنهایی جوابگو نیست، حتی مدیریت ریسک!  هر کدام از این ارکان اجزایی دارند که شناخت اصولی افراد بخصوص افراد عضو کارگروه های مربوط سبب می شوند بتوانند به زبان علمی و بین المللی آن با هم گفتگو کنند و آنالیز یا تجزیه و تحلیل منسجم ریسک و بالتبع مدیریت قابل قبول ریسک و بهره برداری از تجارب علمی شکل بگیرید.  رسانه نیز بعنوان عضوی از آنالیز ریسک، موضوع را بطور اصولی و قابل قبول مطرح خواهد کرد و نوعی اعتماد و آرامش عمومی شکل می گیرید، لذا مواجه با ریسک با آمادگی علمی و ساختاری مناسب شکل می گیرد و موارد به بحران نوبه ای و کنترل بحران نمی انجامد.
از طرفی تولید اصولی و غیرنمایشی محصولات ارگانیک نیز می تواند کشور را از دردسر بیش بود نیترات و بیش بود دیگر آلاینده های شیمیایی رها کند و رقیب خوبی برای کشاورزی رایج ایجاد کنیم تا آنها نیز بتوانند از اطلاعات و تجارب خود دفاع کنند و آبروی آسیب دیده توسط دوست و دشمن را احیا نمایند.  چطور یک کشاورز تحت پوشش قطب علمی ارگانیک می تواند علاوه بر تولید برنج ارگانیک، اردک و ماهی نیز پرورش دهد و برکت افزا باشد و راضی به درآمد خود، اما همزمان سازمان های مربوط بر فروش گواهی های نامعتبر تاکید داشته باشند، هیچ پژوهشکده قابل قبول و مستقلی برای ارگانیک و/یا کنترل بیولوژیک وجود نداشته باشد، بودجه اش را در دل سایر بودجه ها ادغام کنند.  درحالیکه روش های رقیب و شیمیایی دارای بهترین سرمایه، بورسیه و کرسی باشند.  اطلاعات بیشتر در خصوص این کشاورزان زحمت کش را در وب سایت اتحادیه انجمن های علوم کشاورزی ایران و در صفحه کشاورزی ارگانیک قبلا تقدیم علاقمندان کرده ایم.
مصمم باشیم تا نظم آفرین باشیم و لطمه بیش بود نیترات در بخشی از محصولات کشاورزی را کاهش دهیم و با تولید و صادرات محصولات ارگانیک به رقبای خارچی خود نشان دهیم که ما هم می توانیم حتی بدون کود شیمیایی تولید کنیم و معیارهای صادراتی را برآورده کنیم.

انتهای پیام/