به‌گزارش پایگاه خبری تحلیلی اقتصاد بازرگانی؛ چنانچه بنا باشد پایه پولی تا پایان سال با همین سرعتی رشد کند که در شش ماه گذشته افزایش یافته، حجم پایه پولی در پایان سال 1400 به نزدیکی 700 هزار میلیارد تومان می رسد. به بیان ساده تر چنانچه این فرض به حقیقت بپیوندد حجم پایه پولی در پایان سال 1400نسبت به پایان سال 99 ، بالغ بر 50 درصد افزایش خواهد یافت. که این درصد رشد در تاریخ اقتصاد ایران بی سابقه است.
طی این گزارش میانگین رشد ماهانه پایه پولی در 4 بازه زمانی اعم از یکسال منتهی به تیر 1400، 6 ماه منتهی به تیر، 4 ماه نخست سال 1400 و خود رشد ماهانه تیر 1400 محاسبه شده است. همچنین فرض شده است چنانچه پایه پولی با سرعت هر یک از این چهار سناریو تا پایان سال رشد کند، کل حجم پایه پولی در پایان سال 1400 چه مقدار خواهد بود. بر این اساس در این گزارش به بررسی حجم پایه پولی و درصد رشد سالانه آن در پایان سال 1400 در 4 سناریو پرداخته شده است.
رشد ماهانه پایه پولی
بالاترین رشد ماهانه پایه پولی در یکسال گذشته به اردیبهشت ماه امسال با رشد 6 درصدی تعلق دارد. پایین ترین رشد نیز در این بازه زمانی در مرداد ماه سال گذشته با رشد 0.1 درصد به ثبت رسیده است. مهم ترین علت رشد بالای نقدینگی در اردیبشت ماه استقراض دولت از بانک مرکزی تحت عنوان تنخواه گردان خزانه بوده است. برآورد می شود دولت در فصل بهار امسال بالغ بر 50 هزار میلیارد تومان از بانک مرکزی قرض گرفته است که این امر باعث افزایش در پایه پولی شده است.
به طور کلی می توان بیان کرد که روند رشد پایه پولی در یکسال منتهی به تیر ماه 1400، روند مشخصی نداشته است. به بیان ساده تر درصد رشد ماهانه پایه پولی در این بازه زمانی دائما در حال فراز و فرود بوده است.
پایه پولی در فرضی خوشبینانه
میانگین رشد ماهانه پایه پولی در یکسال منتهی به تیر ماه امسال 3.05 درصد بوده است. چنانچه این متغیر پولی تا پایان سال با همین سرعتی رشد کند که در یک سال گذشته رشد کرده است، حجم پایه پولی در پایان سال 1400 برابر 658 هزار میلیارد تومان خواهد بود که در این صورت رشد سالانه آن در پایان سال جاری حدود 43 درصد خواهد بود. بین چهار سناریو بررسی شده شده برای برآورد حجم پایه پولی در پایان سال، این سناریو خوشبینانه ترین سناریو است.
همچنین میانگین رشد ماهانه پایه پولی در چهار ماه نخست سال 3.2 درصد بوده است. اگر پایه پولی با همین سرعتی که از ابتدای سال تا تیر ماه ماه افزایش یافته تا پایان سال نیز رشد کند، حجم این متغیر پولی در پایان سال به 667 هزار میلیارد تومان خواهد بود. رشد سالانه در این سناریو بالغ بر 45 درصد خواهد بود. این سناریو نیز در زمره فرض های خوشبینانه قرار دارد.
پایه پولی در پایان 1400 در حالتی بدبینانه
میانگین رشد ماهانه پایه پولی در 6 ماه منتهی به تیر ماه امسال، 3.7 درصد بوده است. چنانچه پایه پولی با سرعتی که در شش ماه گذشته رشد داشته است در ماه های آتی نیز افزایش یابد، حجم این متغیر پولی در پایان سال 1400 بالغ بر 692 هزار میلیارد تومان خواهد بود. در بین سناریو های مطرح شده، در این سناریو بدبینانه ترین فرض به مقدار پایه پولی در پایان سال جاری است. چنانچه این سناریو به واقعیت بدل شود، رشد سالانه پایه پولی در پایان 1400، 50.8 درصد خواهد بود که در تاریخ اقتصاد ایران بی سابقه است.
چنانچه رشد ماهانه 3.3 درصدی پایه پولی در تیر ماه در ماه های آتی نیز تکرار شود. حجم این متغیر تورم‌ساز در پایان سال 1400 به عدد 670 هزار میلیارد تومان و رشد 46 درصدی خواهد رسید.
سرنوشت پایه پولی در دست رئیسی
به طور کلی رشد پایه پولی در ماه های باقی مانده از 1400 از دو جهت به سیاست دولت سید ابراهیم رئیسی مربوط می شود. اول اینکه دولت چه میزان می تواند منابع درآمدی داخل بودجه را وصول کند تا کسری بودجه خود را به حداقل برساند که هرچه کمتر مجبور به استقراض از بانک مرکزی شود. دوم اینکه چنانچه دولت به کسری بودجه برخورد این کسری را از چه راهی تامین خواهد کرد؛ صحیح یا غلط.
راه درست این است که دولت این کسری را از طریق عملیات بازار باز و فروش اوراق تامین کند. این عمل علاوه بر اینکه منجر به افزایش در پایه پولی نمی شود، بلکه با توجه به انقباض پولی که صورت می گیرد خاصیت ضد تورمی نیز خواهد داشت. راه نادرست نیز همان استقراض از بانک مرکزی و افزایش در پایه پولی و تورم است. در آخر می توان گفت که سرنوشت پایه پولی در آینده به تصمیمات رئیسی و مردان اقتصادی دولت وی بستگی دارد.
انتهای‌پیام/